Zonlicht geeft ons energie, zorgt dat ons lichaam vitamine D aanmaakt en laat planten groeien. Kortom: de zon is onmisbaar voor het leven op aarde. Maar wat weten we nou over de zonkracht en uv-straling? En wat zijn nou de verschillen?
Uv-straling
Zonlicht bestaat voor een deel uit ultraviolette stralen (uv-straling). Er zijn 3 typen uv-straling.
- uva-straling: dringt diep in de huid en kan huidveroudering en huidkanker veroorzaken.
- uvb-straling: bereikt deels de aarde. Uvb zorgt ervoor dat je huid verkleurt en eventueel verbrandt. Uvb zorgt ook voor de aanmaak van vitamine D.
- uvc-straling: erg schadelijk maar bereikt het aardoppervlak niet door de ozonlaag.
Tip
Zorg dat je zonnebrandcrème zowel een uva als uvb filter heeft zodat je volledig beschermd bent.
Zonkracht
Zonkracht is de schaal waarmee de hoeveelheid uv-straling van de zon die de aarde bereikt wordt aangegeven. Dit gebeurt met een cijfer. Hoe hoger dat cijfer, hoe meer stralen de aarde bereiken en hoe hoger de zonkracht. Bij een hoge zonkracht verbrand je sneller. De zonkracht wordt bepaald door twee factoren:
- De stand van de zon
- De bewolking
Tip
Vanaf zonkracht 4 is het extra belangrijk om je in te smeren. In je weer-app of tijdens het weerbericht wordt de zonkracht genoemd. Een zonkracht 4 kan vaak al voorkomen vanaf april.
Verschil uv-straling en zonkracht
Uv-stralen komen voort uit de zon en bereiken het aardoppervlak. Om te kunnen begrijpen hoe veel straling op een bepaald moment de aarde bereikt is de zonkracht bedacht. De zonkracht hangt een cijfer aan de hoeveelheid uv-straling die de aarde op dat moment bereikt.
Tip
Smeer je minstens 30 minuten voor je naar buiten gaat in.
Vitamine D
Mensen hebben vitamine D nodig. Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Je lichaam maakt zelf vitamine D aan als je in contact komt met zonnestralen. Het is echter wel zo, dat je huid niet eindeloos vitamine D aanmaakt. “Hoe meer zonlicht, hoe meer vitamine D”, geldt dus niet. Dat je onbeschermd de zon in moet om voldoende vitamine D aan te maken is een misverstand.
Tip
Houd kinderen onder de 1 uit de zon. Kinderen boven de 1 moeten altijd beschermd de zon in.
Schaduw
De zonkracht is tussen 11 en 15 uur het hoogst. Het is daarom goed om in die uren de schaduw op te zoeken. Door de schaduw is de zonkracht namelijk minder hoog. Toch kun je in de schaduw ook verbranden. Door bijna alles om ons heen wordt zonlicht weerkaatst. Hierdoor is er sprake van indirecte straling. Voorbeelden van weerkaatsers zijn water, strandzand, gebouwen en sneeuw.
Tip
Heb altijd een (miniatuur) zonnebrandcrème van minimaal factor 30 bij als je naar buiten gaat en smeer je een half uur voor je naar buiten gaat in.
Achter glas
Glas kan ons ook niet volledig beschermen tegen de stralen van de zon. Een gewone ruit laat zowel uvb-straling als uva-straling deels door. Het is dus ook belangrijk om in de auto, naast het raam op kantoor of thuis naast het raam te beseffen dat de stralen van de zon je huid toch kunnen bereiken.
Tip
Zit je veel achter glas, dan geldt het advies om ook binnen gebruik te maken van zonnebrandcrème.